Een paar overwegingen bij megakerken (Zomerserie over megakerken deel 4)

De afgelopen weken heb ik geschreven over wat een megakerk is, een stukje geschiedenis en een kort overzicht van megakerken. Megakerken krijgen soms veel kritiek over zich heen. Is dat terecht? Onterecht? Wat ‘moet’ je er van vinden? Moet je er wat van vinden? Wat vind ik er van? Een paar overwegingen.

Te groot?

Als je met nog 1999 of meer andere mensen naar een kerkdienst gaat, is de kans vrij groot dat je niet iedereen kent. Je kunt redelijk anoniem aan de dienst deelnemen. De gemeenschap is een van de belangrijkste eigenschappen van de kerk. Dat is dan ook een van de kritiekpunten die ik hoor. Daar staat tegenover dat veel megakerken werken met kringen of kleine groepen, waarin ruimte is voor persoonlijker contact. Daarnaast: vaak heeft een grote kerk meer middelen en mensen, en kan ze ook een voortrekkersrol vervullen en kleinere kerken helpen waar zij voorzieningen missen.

Teveel show?

Megakerken wordt nog weleens verweten dat de dienst te veel een show zijn. De band zingt de liederen op het podium, de spreker steekt een pakkend verhaal af en alles is tot in de puntjes geregeld. De mensen in de zaal fungeren meer als publiek dan dat ze als gemeenteleden deelnemen aan de dienst. Ik denk dat de kritiek voor een deel van de megakerken terecht is, maar er zijn verschillende soorten megakerken waar deze kritiek niet of minder voor geldt.

Recycling?

Veelgehoord is de kritiek dat in megakerken vooral gelovigen “gerecycled” worden, of met de Engelse term: recycling of the saints. Uit mijn onderzoek bleek dat inderdaad het grootste deel van de nieuwe leden afkomstig zijn uit andere kerken (zie pag. 36/37 in het onderzoek), zelfs bij de hoogst genoemde aantallen komt men niet boven de 50%. De vraag is ook of soms niet te rooskleurig is ingeschat. Veel van deze gemeenten bevinden zich op of aan de rand van de Biblebelt, waar veel mensen nog een (losse) kerkelijke achtergrond hebben. Recent verscheen een artikel over “circulation of the saints” in Religie & Samenleving, dat heb ik helaas niet kunnen lezen.

In dit laatste punt kan ik me het meest vinden. Ik woon in het katholieke zuiden, waar relatief weinig (evangelische) kerken zijn. Dan krab ik wel even achter mijn oren als er een nieuwe kerk bij komt ergens op de Biblebelt, en deze kerk blijkt dan binnen enkele jaren gigantisch te groeien. Dan vraag ik me af, wat heeft deze kerk dan wat andere kerken niet hebben? En wie zijn die nieuwe leden? Ik heb geen recente cijfers, maar ik weet dat er verschillende mensen vanuit andere kerken zijn overgegaan. Is het dan de nieuwigheid? Een bekende naam? Extra lastig vind ik dan ook dat de planters overtuigt zijn van hun roeping, het met de beste bedoelingen doen. Daar zou ik eerlijk gezegd ook niet zo snel aan willen tornen. Dat, en de wetenschap dat mensen die eerder afgehaakt zijn weer terug naar de kerk maakt dat ik niet te scherp hierover wil oordelen.

Toekomst

Met de opkomst van megakerken in Nederland de afgelopen jaren, geloof ik dat er nog steeds ruimte is voor megakerken. Ik zie vooral heil in strategische gepositioneerde grotere kerken die kleinere kerken ondersteunen op allerlei manieren. Zeker in gebieden waar relatief weinig kerken zijn (zoals het zuiden) kan dit denk ik waardevol zijn. De uitdaging voor kerken – niet alleen megakerken – is hoe men het evangelie kan brengen aan mensen die het evangelie nog niet kennen (in plaats van recyclen) en de onderlinge gemeenschap, een van de belangrijkste essenties van de kerk, op een goede manier in stand houdt.

 

Advertentie