Zonder zingen de kerk uit…

Het jaar 2020 zal voor velen de geschiedenis in gaan als een vreemd jaar. Ik werk al maanden thuis, heb al maanden geen eredienst in mijn kerk meegemaakt. Hoe een stom virus zoveel impact kan hebben. Inmiddels zijn er versoepelingen van de maatregelen, langzaamaan mag ik weer naar kantoor en beginnen ook de erediensten vanaf komende zondag in veel kerken. Zo ook in mijn kerk. Maar helemaal hetzelfde is het nog lang niet. Een van de belangrijkste ontbrekende onderdelen van de dienst – iets waar ik hier vaak over schrijf – is muziek. Want komende zondag gaan we zonder zingen de kerk uit…

Waarom is muziek zo belangrijk?

Zingen in diensten voor God kent een lange historie. Al in de Joodse eredienst in de tempel werden Psalmen gezongen. Die Psalmen worden in veel kerken nog steeds gezongen, een prachtige manier om die verbondenheid zo te hebben. Die verbondenheid is niet alleen in tijd, maar ook in ruimte: zowel in het gebouw zelf als wereldwijd worden op (min of meer) hetzelfde moment liederen gezongen. Zingen is een van de meest prominente onderdelen in de eredienst die we echt actief samen doen. Het is een geweldige manier om met een stem tot God te bidden en Hem te aanbidden.

Kan het dan zonder?

Heel simpel gezegd: ja. Hoewel het verre van mijn voorkeur heeft, is er geen regel die het afdwingt. Paulus roept ons wel een aantal keer hiertoe op (Ef. 5:19, Kol. 3:16). Maar in landen waar christenen hevig vervolgd worden en diensten in het geheim gehouden worden, is zingen niet altijd een optie. En als zingen een grote bron van verspreiding van een virus is, is het op zijn minst niet verstandig. Kijk naar de kerk in Frankfurt in mei waar zo’n honderd besmettingen waren.

Hoe dan wel?

Inmiddels heeft het RIVM voorschriften voor koren uitgebracht waarbij er met flinke restricties mogelijkheden zijn om te zingen. Ik heb nog niet doordacht wat de consequenties voor mijn gemeente zijn, maar het is een eerste stap. Wat dan wel? Je kunt een video afspelen, een tekst rustig voorlezen of een voorzanger laten zingen. Het is natuurlijk anders, maar er zitten ook voordelen aan. Doordat jezelf niet meezingt heb je de rust om de tekst dieper op je in te laten werken. Soms – ik in elk geval wel – zing je een lied toch wat gedachteloos mee. Het idee van een voorzanger is natuurlijk ook niet nieuw, we zien dit idee al terug in de vroege kerk. Er waren geen boekjes of beamers, waardoor maar een beperkte deel meegezongen werd of een zin herhaald. Een andere optie is om instrumentale muziek te gebruiken, ook dit kan een mooie toevoeging van de dienst zijn en gezien worden als een vorm van aanbidding zonder woorden.

Voorzichtigheid geboden

Ook nu de maatregelen versoepeld worden, is het nog steeds verstandig om niet te hard van stapel te lopen. Er zal in kerken ongetwijfeld geëxperimenteerd gaan worden met allerlei vormen. Maar ik zou er niet raar van opkijken als in de herfst, als het kouder wordt, het virus weer meer ruimte krijgt en de maatregelen weer aangescherpt worden. Het zou mooi zijn als we manieren kunnen vinden om ook het muzikale vorm kunnen geven. Heb je zelf ideeën? Plaats ze hier onder, wie weet help je er een ander mee!