Megakerken in Nederland en de rest van de wereld (Zomerserie over megakerken deel 3)

In deel 1 kon je lezen wat een megakerk is, in deel 2 vertelde ik iets over de geschiedenis. In deel 3 kijken we naar de megakerken in Nederland en de rest van de wereld. De situatie verschilt nog wel per land of werelddeel, en niet overal is evenveel data van bekend. Vooral van de situatie in de Verenigde Staten is veel bekend door het onderzoek aan het Hartford Institute, dat in 2015 een nieuw rapport uit heeft gebracht.

In Nederland

Tijdens mijn onderzoek in 2009 vond ik vier megakerken in Nederland (>2000 bezoekers per weekend), binnen de brede evangelische beweging: VBG Bethel in Drachten, CGK Zwolle, Maranatha Amsterdam en de Kerk van de Nazarener in Vlaardingen. Daarnaast dertien tot achttien zeer grote kerken (800-2000). Buiten de brede evangelische beweging vond ik tien megakerken binnen de bevindelijk gereformeerde beweging.

Van de huidige situatie heb ik geen volledige gegevens, dus ik moet het doen met wat ik her en der vind.* Er zijn een aantal megakerken bijgekomen, vooral in de “biblebelt”. De Doorbrekers in Barneveld (tijdens mijn onderzoek nog ‘very large’) zegt meer dan 2000 bezoekers in de diensten te hebben. In Veenendaal is in korte tijd de kerk rond 2012 opgericht door Kees Kraayenoord, Mozaiek0318 sterk gegroeid, en zouden 3000 bezoekers hebben. De VEZ in Zwolle (met o.a. Henk Stoorvogel als voorgangers) heeft 3500 bezoekers tijdens de diensten volgens de site. Van een aantal gemeenten heb ik geen cijfers kunnen vinden. Mogelijk is de City Life Church in Den Haag (behorend tot de Hillsong familie) een megakerk, deze kerk heeft een aantal dochtergemeenten in Nederland gesticht. De Levende Steen in Spijkenisse is mogelijk ook een megakerk, de gemeente heeft 3300 leden en 2000 zitplaatsen (zie hier). Voor zover ik kan nagaan is het aantal reformatorische megakerken ongeveer gelijk gebleven. In Yerseke komt een nieuw gebouw van de Gereformeerde Gemeente met 2000 zitplaatsen.

De rest van de wereld

Hoewel de Verenigde Staten bekend staat om de vele megakerken, vind je daar niet de grootste megakerken.** Die zijn vooral in Azië te vinden . De Yoido Full Gospel Church in Seoul zou de grootste zijn met 800.000 leden en 200.000 bezoekers. Dit zijn onvoorstelbare aantallen, dat is een stad bijna zo groot als Eindhoven (227.000 inwoners)! Daarnaast vinden we grote kerken in India, de Calvary Temple Church in Hyderabad (130.000 bezoekers) en de New Life Fellowship Association in Mumbai (70.000) en de Filipijnen, de Victory Every Nation (110.000). De enige kerk buiten Azië in de top 5 is in Nigeria, Deeper Life Bible Church (65.000). Daar vinden we trouwens nog meer megakerken. De VS komt pas op de 6e plaats kijken: de kerk van Joel Olsteen, Lakewood Church (52.000). Niettemin vinden we daar veel megakerken, volgens de wikipagina tegen de 500. Bekende kerken als Willow Creek (Bill Hybels) en Saddleback (Rick Warren, de “doelgericht” campagnes) hebben rond de 20.000 bezoekers. Sommige megakerken hebben veel ‘zuster’megakerken, zoals de Australische Hillsong kerk (naast Sydney in New York, Londen en Kiev). In Europa vinden we overigens beduidend minder megakerken, tijdens mijn onderzoek ging het om tientallen.

Hoe moeten we tegen dit fenomeen aankijken?

Dit zijn vooral cijfertjes. Behalve dat het om gigantische kerken gaat, zegt dit niet zo heel veel. Megakerken staan regelmatig onder kritiek. Maar het is ook een divers fenomeen, van meer traditioneel protestant tot uitbundig pinkster. In het volgende (tevens laatste) deel wil ik hier dieper op ingaan.

 

* Ik moet hierbij vertrouwen op de cijfers, vaak van de kerken zelf. Ik kan niet verifiëren of deze correct zijn.

** Ik baseer me daarbij op de Wikipedia pagina, rekenend op het zelfreinigend vermogen van Wikipedia moderators en beseffende dat getallen overdreven kunnen zijn. Goede betrouwbare data is lastig te vinden.