Muziek in de kerkgeschiedenis IV: De Verenigde Staten in 18e en 19e eeuw

We zijn met – grote stappen – door de geschiedenis gegaan van de vroege kerk, via de staatskerk naar de reformatie. Vandaag gaan we de oceaan over en komen we terecht in de Amerika. De ontwikkelingen daar hebben grote invloed op de evangelische beweging gehad. Daarom zoomen we hier wat dieper op in.

Culturen komen samen
In de Verenigde Staten kwamen de Europese invloeden langzaam samen met invloeden uit de Afrikaanse cultuur. De slaven brachten hun eigen ritmische muziek mee waaruit de negro spirituals ontstonden.

Eigen kerken
Eind 18^e eeuw mochten zwarten hun eigen kerken vormen. Ze gaven ook hun eigen bundels uit. In 1801 verscheen Collection of Spiritual songs and hymns selected from various authors met daarin ook gezangen van Watts en Wesley. De Fisk Jubilee Singers waren een bekende groep die in de tweede helft van de 19^e eeuw toerden door de VS met gospelliederen. Volgens Mark Twain (Tom Sawyer, Huckleberry Finn), wiens vader slaven had, zongen ze “in the genuine old way.” De liederen werden ook gepubliceerd.

Kampbijeenkomsten
Ook in de 18^e eeuw ontstond in het oosten van de VS het verschijnsel kampbijeenkomst. Bijzonder was dat hier zowel blank als zwart publiek op afkwam. Tijdens deze enthousiaste openlucht vieringen kwamen velen tot geloof, waar ook blanken zich bijvoegden. Er ontstonden ook nieuwe liederen, eenvoudige, gemakkelijk te zingen en onthouden liederen (er waren geen liedboeken en velen waren ongeletterd). Kenmerkend voor deze muziek was naast het ritme de vraag en antwoord structuur en de nadruk op bevrijding, wat blanken een gevaarlijke boodschap vonden. Charles Finney, vader van moderne opwekkingsbeweging, bracht elementen uit deze bijeenkomsten, zoals de manier van zingen, naar de kerk. Muziek werd gebruikt om een geschikte sfeer te creëren.

Gospel
Eind 19^e eeuw kwam de term gospel voor het eerst voor. De eenvoudige gospelliederen sprak de gewone man aan, zoals bij de bijeenkomsten van de evangelist Dwight L. Moody waarbij Ira David Sankey muzikaal begeleidde. De evangelieliederen onderscheiden zich van gezangen doordat ze niet over theologische onderwerpen (menswording, verzoening, opstanding) maar meer over persoonlijke onderwerpen met als doel harten te raken. Hiermee is een belangrijke basis gelegd voor later ontwikkelingen in de evangelische muziek, zoals we later zullen zien.

Volgende keer: In de rest van de wereld