Onregelmatige maatsoorten in augustus: 5/8

Mijn voorliefde voor onregelmatige maatsoorten steek ik niet onder stoelen of banken, en het komt wel eens terug in mijn posts. Ik denk dat het komt omdat ik, in elk geval bij muziek en andere kunstvormen, er van houd dat dingen net even anders zijn. Er moet een uitdaging in zitten. Een vierkwartsmaat is prima, maar voor mij is een vijfkwartsmaat vaak net iets spannender. Er zijn natuurlijk veel manieren om iets uitdagend te maken, ook in een vierkwartsmaat, maar onregelmatige maatsoorten blijven mij intrigeren. Het is augustus, en ik associeer bepaalde datums dan al gauw met maatsoorten (dat geldt ook voor april natuurlijk). Daarom deze maand wat aandacht voor onregelmatige maatsoorten! Vandaag is het 5/8 dus… 5/8

5/8 is vaak een samenstelling van 3 + 2 tellen, maar ook andere combinaties komen ook voor (bijv. 2+3, 2+2 of 4 +1). De 3+2 combinatie vind ik interessant omdat het lijkt op een 6/8 (als 3+3), maar net niet “af” is. Dan wordt het spannend, je wordt al naar de volgende maat getrokken. Gevoelsmatig wil je dat het “oplost”. Hier een aantal voorbeelden.

Neal Morse – Help Me / The Spirit and the Flesh

Het intro van dit nummer is een goed voorbeeld. De piano zet een ritmisch patroon in met de akkoorden G#m en A in het ritme : gepunctueerde achtste (duurt 3 16^e tellen), een achtste, een zestiende en twee achtsten. In plaats van strak op de tel in de eerste drie tellen is het ritme syncopisch, de tweede en derde tel vallen een zestiende na de tel. Hierdoor wordt het wat ‘zwieriger’. Het couplet lost deels op: het is nu 6/8 en 5/8, daarna wordt het helemaal 6/8. In de overgang naar het tweede deel blijft het in 5/8 in akkoorden die niet oplossen. Daardoor is er een ‘relief’ als het tweede deel inzet: 4/4 in een majeurtoonsoort. Hij volgt daarmee op knappe manier de tekst van het lied.

Iona – Inside my Heart

Dit lied begint in 5/8^e in een langzaam tempo, maar heeft toch een ‘haastig’ gevoel door de snelle tokkelpartij op de gitaar. Door de solopartij, waar de noten op gevoelsmatig onlogische plekken vallen, is het goed luisteren wat er precies gebeurt. Elk couplet wordt anders gespeeld: eerst getokkeld, dan met slag en daarna met flaqeoletten (in de live versie hieronder trouwens al aan het begin). De refreinen zijn dan weer in 6/8, net als het stevige sologedeelte.

 

King Crimson – Discipline

Dit instrumentaal nummer is erg interessant, er gebeurt van alles. Wat ik hierin heel gaaf vind is de polymetriek: twee maatsoorten tegelijk. De gitaar begint in 5/8, en na een paar maten valt de drums in in 4/4. Hierdoor lijkt de melodie steeds te verschuiven. Vervolgens gaat een van de gitaren óók een partij in 4/4 spelen. En aangezien er geen 16^e maand bestaat, noem nog ook nog het gedeelte in 15/16. Dit bestaat uit drie groepjes van 5/16 in een 2+3 groepering.

 

Overmorgen: 7/8!!!

 

Advertentie