Drie drijfveren om ook over lijden te zingen in de kerk

Al enkele jaren pleit ik voor meer diepgang en breedte in de evangelische liedcultuur, vooral het ontbreken van ruimte voor lijden is een doorn in mijn oog. Waar de een zich helemaal kan vinden in mijn mening, vraagt de ander zich af waar ik me druk om maak. Toch hoop ik echt een verandering teweeg te brengen: eerst het bewust worden maar ook het toepassen, en dan hoeft het echt geen treurnis te worden (maar op het hoe kom ik later terug). Maar: waarom dan? Wat zijn mijn drijfveren?

De Psalmen

Het zal ergens in 2003 of 2004 zijn geweest. Een studiedag over muziek in de gemeente op de ETF in Leuven bracht mij verschillende nieuwe inzichten. Hoewel ik de Psalmen wel gelezen had, ‘leefden’ ze niet voor me, ik zong ze zelden: dat zijn saaie liederen uit saaie kerken. Een workshop van Kees van Setten heeft daar een keer in gebracht. Hij schreef voor Psalmen voor Nu – dat kende ik wel maar ik had de pech een paar nummers gehoord te hebben die me niet erg aanspraken. Maar tijdens die workshop ging ik inzien dat de Psalmen wel degelijk een nieuw muzikaal leven verdienen. Sindsdien heb ik Psalmen voor Nu op de voet gevolgd, en wat zit daar mooie versies van de Psalmen. Saaie liederen uit saaie kerken? Echt niet (inmiddels is mijn visie op ‘saaie’ kerken ook wel bijgesteld). En evangelischen hoeven dus niet meer het argument aan te dragen dat Psalmen saai zijn…

Persoonlijke ervaring

Misschien nog wel belangrijker zijn mijn persoonlijke ervaringen. Een simpel voorbeeld: ik moest gitaar spelen tijdens een dienst, en hoorde vlak voor de dienst dat een van mijn kringleden (ik was ook kringleider) ernstig ziek was. Dat raakte me enorm. Maar wat stond er op het programma voor de dienst? Alleen maar vrolijke hallelujah liedjes. Ik moest echt even een knop omzetten. Maar besefte ook: dit hoeft zo niet te zijn. Dat gevoel werd alleen maar versterkt toen er allerlei problemen met de gezondheid van mijn kinderen kwamen (mijn vrouw schreef er onlangs over). Waarom vind ik in de Psalmen wel die ruimte voor de pijn, het verdriet, de boosheid, de twijfel en waarom stappen we er in onze liederen met zevenmijlslaarzen overheen? Waarom is er in de dienst geen ruimte voor deze kant van het leven? En dan bedoel ik niet een enkele mededeling of een kort gebed – waarna de gewone gang van zaken weer voort wordt gezet…

Het is Bijbels

Mijn verlangen om hier iets mee te doen groeide. Ook al was ik inmiddels coördinator van de muziekteams, maak ik kan natuurlijk niet mijn visie er doordrukken. Ik ben eerst maar in de Bijbel gedoken, en vond daar dat het juist gezond is om over meer dan alleen over “lofprijs en aanbidding” te zingen (sterker nog: aanbidding is véél breder dan dat we er in onze liederen van gemaakt hebben). Paulus moedigt de gemeenten aan om “psalmen, gezangen en geestelijke liederen” te zingen (Ef. 5:19, Kol. 3:16). En die Psalmen? Dat is niet allemaal happy clappy… En zelfs in Openbaring nog vinden we de gebeden van de heiligen die God vragen wanneer het ophoudt.

Het gevaar met dingen waar je hard voor wil maken, is dat het een stokpaardje wordt. Dus hoe daar goed mee omgaan? Dat gaat met vallen en opstaan. Steun zoeken bij de raad, onderwijs geven. Fouten maken en het beter proberen te doen. Worstelen met God: doe ik wat U wil? En ja, nog steeds ben ik er van overtuigd dat dit een zinnig punt is. Sterker nog: ik wilde het breder trekken, en dat lukt aardig met mijn blog. Door de reacties, door wat ik lees in boeken of op social media denk ik dat het goed is als we in onze dienst meer aandacht geven aan lijden. De hamvraag is wel: hoe…

To be continued…