Post Traumatisch Aanbiddingsliederen Syndroom #PTAS

Vanochtend las ik een column van Tijs van den Brink in de EO Visie: sommige mensen lijden aan het Post Traumatisch Kerk Syndroom, een variant op PTSS (er is trouwens ook een boek van). Zelf heb ik daar niet zo’n last van. Misschien heb ik het geluk relatief positieve ervaringen te hebben met kerken. Ik zie of lees wel eens wat, maar ik ben over het algemeen best hoopvol gestemd voor de kerk (of misschien naïef, dat kan ook natuurlijk). Maar ik bedacht dat ik misschien wel ergens anders aan “lijd”: PTAS. Oftewel: Post Traumatisch Aanbiddingsliederen Syndroom. Een beetje met een knipoog, want ik zing ze op zondag meestal gewoon mee, die aanbiddingsliederen. Uit volle borst en doorgaans ook met mijn hart.

Het knaagt…
Maar toch. Soms knaagt het. Dat is natuurlijk ook de reden dat ik dit blog begonnen ben. Mijn onvrede met bepaalde liederen die te veel worden gezongen ten koste van andere liederen. Dan mis ik een stukje diepgang of komen bepaalde thema’s, zoals lijden, gewoon niet meer voor. En soms was dat best heftig. Zo was er een dienst waar ik gitaar moest spelen. Vlak voor de dienst hoorde ik dat een leden van de kring waar ik destijds leider van was ernstig ziek was. Dat kwam als een schok. En toen moest ik de hele dienst vrolijke liedjes spelen. Nou, mijn hoofd stond er niet naar. En mijn hart trouwens ook niet. Ik moest echt een knop omzetten. Of de periode dat het zwaar hadden met onze jongste dochter. Weinig of geen liederen die we in de eredienst zongen verwoordden wat wij voelden. Het is niet zo dat die liederen er niet zijn, maar ze werden gewoon niet gezongen. En dat is jammer.

Een remedie!
Er is een remedie tegen PTAS. De Psalmen. Deze millenia-oude teksten zijn nog steeds actueel. Misschien niet sommige specifieke historische gebeurtenissen, maar toch zeker wel emoties, uitroepen, de lofprijzingen en de klachten, de vreugdekreten en uitingen van verdriet. Heel het boek staat in het teken van God prijzen en aanbidden. Maar deze aanbidding is ingebed in de context van persoonlijke ervaringen, Israël, daden van God en de profetische vooruitblik op Jezus. Ik denk dat evangelische kerken moeten beginnen met een voorzichtige dosis Psalmen in de eredienst. Eentje per week? Er zijn inmiddels toch wel de nodige hedendaagse versies te vinden (zie Nieuw leven voor de Psalmen), dus we hoeven echt niet terug naar oude berijmingen en orgelbegeleiding, als je daar moeite mee hebt.

Niet echt traumatisch
Voor de mensen die écht een trauma hebben, ik wil dat niet bagatelliseren door met deze term te spelen. Want een echt trauma heb ik niet. Ik word vaak heel blij van ‘aanbiddingsliederen’, dus laat ze alsjeblieft bestaan en laten we niet doorschieten in alleen maar klaagzang. Dan krijg je weer mensen met Post Traumatisch Klaagliederen Syndroom… Maar, als je wél een trauma hebt, of zelfs een minder nare ervaring hebt, kan het wel bevrijdend zijn om dat gewoon te mogen uitspreken in de woorden van een klaaglied, zoals die in de Psalmen staan. Hoe fijn is het te weten dat als je lijdt aan depressie je in plaats van te zingen dat er bij God geen plek is voor je rouwkleed (Opwekking 603) je met Psalm 88 je depressie uit mag schreeuwen naar God? Maar goed: ik heb dus niet echt PTAS. Maar wel behoefte aan meer evenwicht in de liederen die we zingen.

Advertentie