Onlangs was er een uitermate boeiend gesprek met Matthijs Vlaardingerbroek op Groot Nieuws Radio over genezing. Vanuit een kritische blik, maar zonder af te breken, gaf hij zijn kijk op genezingsdiensten. Verschillende aspecten komen lang, zoals de menselijke rol en de kwetsbaar van de mensen die genezing zoeken. Eén aspect triggerde mij: de rol van aanbiddingsmuziek in genezingsdiensten. Volgens Vlaardingerbroek is er vaak zo’n drie kwartier zang om mensen in een bepaalde stemming te krijgen. Ik heb er zelf nooit zo bij stil gestaan, maar dat komt misschien omdat ik zelf zelden genezingsdiensten bezoek. Wat gedachten van mij hierbij.
Cleansing Stream
Mijn ervaring met genezingsdiensten is niet zo groot. Ruim 10 jaar geleden deed ik in mijn toenmalige gemeente mee aan de Cleansing Stream cursus. Daar was ook een afsluitend weekend met een soort genezingsdiensten. We zongen een tijd, er was een overdenking en op een gegeven moment stonden er een aantal mensen vooraan die voor je konden bidden. Het was inderdaad zo dat de muziek hielp een bepaalde sfeer neer te zetten, precies zoals Matthijs beschrijft. De drempel om ‘voor je te laten’ bidden is lager, je komt niet koud binnen maar bent voorbereid.
Ongemak
Ik ben me steeds ongemakkelijker gaan voelen bij dit soort diensten/evenementen. Ik had dan ook veel herkenning bij het gesprek van Matthijs. Er zitten veel meer menselijke factoren in dan wordt toegegeven. De kracht van muziek en de overtuigingskracht van sprekers spelen daar zeker een rol in. En daar zijn natuurlijk gradaties in. Er zijn genezers die dermate luxe leven, en blijkbaar niet toe kunnen met lijnvliegtuig, dat ik er sterke twijfels bij heb. Maar er zijn ook veel genezers die oprecht bezig zijn, maar ook zij gebruiken bepaalde formules (Matthijs beschrijft dit in zijn blog).
Menselijk
Ik denk dat het gebruik van “menselijke” zaken niet erg is, als je er maar open over bent. Het genezen zelf is hoe dan ook iets wat God doet, en ik denk met Matthijs dat het vaker niet dan wel gebeurt. De pastorale consequenties zijn dus groot (daar gaat hij dieper op in). De rol die muziek hierin kan spelen kan mooi zijn, maar het kan ook alleen effectbejag zijn. En de vraag is of het nodig is. Persoonlijk hecht ik meer aan het advies van Jakobus: “Is iemand onder u ? Laat hij dan de ouderlingen van de bij zich roepen en laten die voor hem en hem met olie in de Naam van de Heere. En het gelovige zal de zieke behouden en de Heere zal hem weer oprichten. En als hij gedaan heeft, zal hem dat worden.” (Jak 5:14-15) De eenvoud die hier uitspreekt staat in schril contrast met de hoogdravendheid van sommige genezingsdiensten. In onze gemeente doen we het zoals Jakobus voorstelt, en ik vind dit een mooie manier (ook al was er de keer dat ik het meemaakte geen genezing).
Muziek
Nog even terugkomend op de muziek. Als je drie kwartier “worship”liederen zingt, in een bepaalde stijl, met herhaling en opbouw, dan word je al ergens in meegenomen. Er wordt een bepaald gevoel gecreëerd, misschien zelfs wel extase. Maar die extase ervaren mensen evengoed bij popconcerten. Dat is niet dus noodzakelijk iets wat de Geest doet, maar wat bereikt wordt door de muziek. Daarmee wil ik niet zeggen dat de Geest dit niet zou gebruiken, het een sluit het ander niet uit, maar de redenering “bepaalde muziek > bepaald gevoel = van de Geest” gaat niet per definitie op. Dit beperkt zich trouwens niet tot genezingsdiensten, ik denk dat dit ook in zondagse diensten gebeurt. Dat hoeft niet erg te zijn, als maar onderscheiden wordt wat van de mens en wat van de Geest is. En dat laatste is soms subtieler dan we denken…
N.a.v. zijn gesprek op Groot Nieuws Radio heeft Matthijs een blogpost geplaatst, waarin hij dieper op dit onderwerp ingaat: http://post-evangelisch.typepad.com/onderweg_een_postevangeli/2018/06/waarom-we-in-een-genezingsdienst-onderscheid-moeten-maken-tussen-menselijke-genezingen-en-goddelijke-genezingen.html
Het gesprek is hier (onderaan de pagina) te beluisteren: http://www.grootnieuwsradio.nl/k/n663/news/view/110909/86103/bij-genezingsdiensten-kun-je-hoop-kwijtraken.html
Mijn vrouw en ik hebben met onze dochters, m.n. de jongste, veel gezondheidsproblemen gehad. N.a.v. onze ervaringen heeft mijn vrouw een aantal blogs geschreven over genezing, onder ander deze:
https://marijkeskijk.wordpress.com/2016/07/11/god-geneest-niet-altijd/
https://marijkeskijk.wordpress.com/2016/08/05/tsjakka/
https://marijkeskijk.wordpress.com/2017/02/07/een-half-jaar-later/
Gloria en Kyrie 
Dag Marc,
Alhoewel ik je artikelen inhoudelijk interessant vindt, vraag ik me wel af waarom ik ze ontvang per mail. Ik kan me niet herinneren dat ik me heb aangemeld voor je mailing list.
Bert Jan
LikeLike
Hoi Bert Jan, ik stuur zelf geen mails. Je kunt je in WordPress aanmelden voor de mailinglist. Misschien kun je daar iets vinden in de instellingen?
LikeLike
Het is een typisch argument voor degene die iets negatief wil neerzetten. Bij Billy Graham werd zijn sterke appèl op het nemen van een bekeringsbeslissing gezien als massamanipulatie. Als je wilt kun je iedere gemeentezang neerzetten als ‘de mensen in de juiste sfeer brengen om naar de preek te luisteren’.
Het zal wel voorkomen, maar mijn ervaring is het niet. In de meeste genezingsdiensten heeft de zang gewoon dezelfde rol als in de gemiddelde evangelische samenkomst. Dus gewoon om God te prijzen.
Als van Vlaardingenbroek zegt dat het is om mensen in de sfeer te brengen, dan is dat een oordeel over de motivatie. Ik vind dat je daar heel voorzichtig mee moet zijn, want je trekt de integriteit van mensen in twijfel. Het is juist belangrijk om goed af te wegen, want we moeten inderdaad geen psychologische trucs gebruiken. Aan de andere kant weten we dat God ook door muziek werkt. Daar is ook bijbelse steun voor. Hoe dan ook, ‘mensen in de sfeer brengen’ is iets dat niet specifiek kenmerkend is voor genezingsdiensten.
Het argument in MvV’s blog, dat weinig gebedsgenezers ‘koud’ aan de bediening beginnen, is wel een feitelelijke vaststelling, maar als argument vind ik het niet zo sterk. Ook predikers beginnen doorgaans pas aan de preek na een tijdje zingen. Dat is dan weer geen probleem. Al met al vind ik het een beetje tendentieus verhaal. Overigens, Wim Kok (Leuven, België, niet te verwarren met die andere Wim Kok) doet dat wel. Op zijn gebedsgenezingsavonden begint hij met bidden voor zieken, dan uitleg, dan weer bidden en er wordt geen noot gezongen. Er gebeurt relatief veel, maar getuigenissen worden niet gepubliceerd als ze niet gecontroleerd zijn.
Wat ikzelf veel belangrijker vind is openheid en eerlijkheid:
– Claimen dat er genezing is geweest is niet voldoende voor een getuigenis. Laat het eerst eens medisch controleren, voordat je ermee naar buiten gaat.
– Er worden meer mensen niet dan wel genezen. Wees daar gewoon open over en verlies je dan niet in allerlei gekunstelde (en doorgaans onbijbelse) verklaringen. Soms is “ik weet het niet” het beste antwoord. Sommigen beschouwen dat als geloofsafbrekend, maar dat is het niet. Mensen iets voorspiegelen dat feitelijk niet zo is, is allerminst geloofsopbouwend. Bovendien is het aan degene die bidt om te geloven, niet aan degene voor wie gebeden wordt.
– Heb een boodschap voor degenen die niet genezen worden en niet alleen ‘misschien later’, of allerlei redenen waarom niet – terwijl je het zelf eigenlijk gewoon niet weet.
Ik vind het jammer dat de reacties vaak extreem zijn: of volledige afwijzing van het onderwerp, of kritiekloos alles toejuichen. Genezing is bijbels, de uitspraken van Jezus erover zijn ondubbelzinnig. We worstelen met het ‘niet gebeuren’, maar op welk gebied hebben we de volmaaktheid dan al wel bereikt? Discussie over het onderwerp is vaak theologisch van aard rond de vraag ‘waarom wel/niet?’, terwijl de pastorale aspecten veel belangrijker zijn. Welke zieke zal na het horen van een ‘theologisch sluitend’ antwoord zeggen: “Ah, nu begrijp ik waarom het niet gebeurt, laat die genezing maar zitten”?
LikeLike