Geraakt door een lied II: Johnny Cash – Hurt

De tweede in de serie Geraakt door een lied. Het lied Hurt is origineel van Nine Inch Nails, een industriële rock band, en gaat over depressie en benoemt automutilatie. In de handen van Johnny Cash is het een heel ander lied geworden, wat vooral duidelijk wordt als je de officiële videoclip er bij bekijkt. Als een soort zwanenzang kijkt Cash in de video terug op zijn leven, wat een hele nieuwe betekenis geeft. Waarin misschien wel iemand anders de hoofdrol speelt dan Johnny Cash.

Eerst kijken en luisteren…
Voordat je mijn interpretatie van het lied en de clip leest, raad ik aan om zelf te kijken en te luisteren. Om niet te bevooroordeeld met mijn idee van het lied te kijken en luisteren…

Het lied is van Cash geworden
Hoe was dat? Ik kende het nummer wel. In de eerste instantie in de uitvoering van Nine Inch Nails. Ik vond het wel mooi, maar niet meer dan dat. Toen ik jaren later de versie van Cash hoorde, vond ik het wel mooi, maar was niet heel erg onder de indruk. Dat gebeurde pas toen ik de video er bij zag. Eigenlijk was mijn reactie hetzelfde als die van de schrijver van het nummer, Trent Reznor: “I pop the video in, and wow… Tears welling, silence, goose-bumps… Wow.” Ik was alleen en ik heb de video misschien wel tien keer opnieuw bekeken en beluisterd. En ik had nog steeds kippenvel… en soms zelfs een traan… Wat heeft Cash gedaan met dit lied, de clip? Wat is het dat het lied in combinatie met de clip mij zo raakt? Het lijkt wel een ander lied. Reznor zegt dan ook:  ” I just lost my girlfriend, because that song isn’t mine anymore…”

Andere context
Terwijl Reznor leed aan een depressie en, naar eigen zeggen, het lied schreef om geestelijk gezond te blijven, krijgt Hurt een hele nieuwe dimensie in handen van Cash. Hij nam het op in 2002, de clip in 2003. Een paar maanden na deze opname overleed Cash’ vrouw en ruim een half jaar later Cash zelf. Met recht een zwanenzang te noemen. Daarnaast: Cash is een christen, en daar is ook iets van te merken in zijn interpretatie…

Doornenkroon
Cash heeft meer gedaan met het lied. Tekstueel is er één ogenschijnlijk kleine wijziging gemaakt. In plaats van “Crown of shit” zingt Cash “Crown of thorns”. Daarmee is er op eens een hele duidelijk verwijzing naar Jezus, en het lijden van Jezus (want Hij droeg de doornenkroon aan het kruis). Dit wordt benadrukt in de clip. Op het einde zien we steeds korte blikken op Jezus aan het kruis. Wat bedoelt Cash hier mee?

Terugblik
De video blikt regelmatig terug op het leven van Cash. We zien een jongere Cash op het podium (“you could have it all”), maar wat rest er van zijn carriere? We zien hem acteren in films. Een foto van een verloren geliefde, wordt niet geheel toevallig op het moment dat hij zingt “everyone I know, goes away, in the end”, in beeld gebracht. Een bijna lege ruimte met wat platen her en der (“My empire of dirt”), een gouden plaat achter gebroken glas (“I will let you down”). Cash in de gevangenis (“I will make you hurt”). Als hij zingt

I wear this crown of thorns
upon my liar’s chair
full of broken thoughts
I cannot repair
beneath the stains of time
the feelings disappear
you are someone else
I am still right here

hoor ik spijt, pijn. Wat had ik anders kunnen doen in mijn leven?

Een nieuwe weg
En dan weer het refrein: “What have I become, my sweetest friend” En dan zien we zijn vrouw, toen en nu. Meer oude filmbeelden. En dan, zo opeens, Jezus die Zijn kruis draagt. Weer naar Cash. Hij zingt “I will make you hurt”. Een spijker die in Jezus’ hand wordt geslagen. terug naar fragmenten van Cash. “If I could start again.” Een kruis. En steeds weer fragmenten afwisselens uit Cash’ leven en de spijker die in Jezus’ hand wordt geslag. Cash. Jezus. Cash. Jezus. Aan het kruis. Het lijden, de “Hurt”. Het komt allemaal neer op Jezus. Hij heeft geleden. Ook voor Cash.

I would keep myself
I would find a way