Zeven tips hoe je het beste uit de Opwekkingsbundel kunt halen

Op mijn blog ben ik soms best kritisch naar hedendaagse aanbiddingsmuziek en pleitte ik ooit voor Opwekking 2.0. Als insider met enige kennis van zaken vind ik dat ik mij die positie wel kan veroorloven, vooral omdat ik graag het gesprek hierover wil bevorderen. Er is wat mij betreft het nodige te verbeteren, maar dat betekent niet dat het allemaal kommer en kwel is. Een poging tot een positieve inbreng dus. In ons land is Opwekking hofleverancier van de hedendaagse aanbiddingsmuziek, in de meeste evangelische kerken wordt hieruit gezongen. Je kunt kiezen voor een andere bundel, zoals Hemelhoog, die ik evenwichtiger vind, maar in veel gevallen is dat denk ik een brug te ver. Hoe kun je dan optimaal gebruik van maken de potentie die een bundel als die van Opwekking heeft? Zeven tips!

1. Criteria

Het is goed om eerst na te denken over welke criteria je toepast. Dit zijn aspecten waarvan ik denk dat ze belangrijk zijn:

• Inhoud: waar gaat een lied over? Is het “Bijbels”*, wie staat centraal in het lied (ik? God?) ? Welke thema’s komen aan bod? Een lied met een “magere” theologie hoeft niet erg te zijn, als er een ander lied naast staat. Het is onmogelijk alles in een lied te vangen.
• Muzikaal: is een lied zingbaar? En is het uitvoerbaar door de band (een modern rocknummer vereist een andere setting dan oud koortje)?
• Stijl: sluit de stijl aan bij de gemeente? Je hoeft de gemeente niet te “pleasen”, maar alleen Opwekking onder de 200 zingen in een gemeente met jonge gezinnen sluit mogelijk niet zo goed aan.

2. Repertoire

Met meer dan 800 liedjes is het best een uitdaging om een selectie te maken. Op een zondag zing je pakweg 1% uit de bundel. Je moet dus 99% schrappen! Het kan daarom helpen om te werken met een repertoire. De kans is trouwens groot dat als je geen repertoire hebt, er altijd wel een set aan liederen is dit vaker worden gezongen. In mijn gemeente hebben we zo’n repertoire samengesteld, en hoewel het geen ultieme oplossing is, het maakt het leven wel iets gemakkelijker. Denk bij de samenstelling ook na over de criteria van het vorig punt.

3. Balans

Balans vind ik erg belangrijk. Zowel qua stijl als inhoud. Er zijn verschillende mensen met verschillende smaken, theologische accenten en andere levensfases in je gemeente zijn. Je kunt niet iedereen tevreden stellen – dat mag je doel ook niet zijn trouwens – maar het is wel goed om rekening mee te houden. Als je alleen maar vrolijke “lofprijs en aanbiddingsliederen” met weinige theologische doordenking zingt, mis je de mensen die even niet zo vrolijk zijn of meer behoefte aan theologische diepgang hebben. Als je alleen strofische gezangen met theologische doordenking hebt,  mis je de mensen die het nodig hebben iets te voelen. Als je alleen de oudere liederen zingt, mis je de jongeren. Voor een groot deel kun je best uit de voeten met de bundel. Er staan liederen in van Johannes de Heer tot Sela, van Hillsong tot Psalmen voor Nu. Er staan simpele koortjes in maar ook liederen die minder over de vrolijke dingen des levens gaan. De “lofprijs en aanbiddingsliederen” zijn wel in de meerderheid, maar als je even je best doet, kun je er meer uit halen.

4. Psalmen

Je zou het haast vergeten, maar er staan gelukkig nog best een paar Psalmen in Opwekking, geheel of gedeeltelijk (daar kun je wat van vinden natuurlijk, bijv. over Psalm 139). Ik zou iedereen aanraden om die in elk geval op te nemen (en liefst ook als “Psalm” te benoemen, bijv. op de beamer of in je aankondiging). Ik heb een lijst van “hedendaagse” Psalmen die o.a. in Opwekking staan die je hierbij op weg helpt.

5. Aansluiting

Een nuttige exercitie is om de inhoud van de liederen niet volledig los van de rest van de dienst op te zetten. Je kunt het laten aankomen op wat de Geest je ingeeft, en als het “toevallig” goed komt daarover pochen, je kunt er ook op vertrouwen dat de Geest het een goed idee vindt als je even contact zoekt met de spreker over de inhoud van de preek. In sommige gemeenten is een programmateam waar al over de dienst wordt nagedacht. Kijk daarin hoe ver je wil gaan. Soms is het lastiger dan anders, afhankelijk van het thema. Het is vaak al heel waardevol als een lied voor de preek hint naar de preek en het lied na de preek reflecteert op de preek.

6. Vermijdt Top 40 gedrag

Met pakweg 12 nieuwe nummers per jaar is de aanvoer groot bij Opwekking. Wil je echt meegaan in de hype van al het nieuwe, of kijk je kritisch naar wat er bij is gekomen? Welke nieuwe liederen zijn écht een aanvulling voor wat er al gezongen wordt en wat is “meer van hetzelfde”? Op het laatste album vond ik zowel “meer van hetzelfde” als echte aanvullingen. Het lied “Maak ons hart onrustig” is gedurfd, maar daardoor juist ook een interessante aanvulling.

7. Vul aan waar nodig

Ook al gebruik je Opwekking zo optimaal mogelijk, dan nog kan het zijn dat je elders een goede aanvulling vindt. Gebruik die dan zeker ook! Misschien gaat het dan om liederen die jongeren meer aanspreken (bijv. Hillsong United, Life@Opwekking), om liederen die net wat andere thema’s aanstippen (Schrijvers voor Gerechtigheid, Sela), om hedendaagse versies van Psalmen (The Psalm Project, Psalmen voor Nu) of om iets uit de ‘oude doos’ (Johannes de Heer, Glorieklokken, al dan niet in de hedendaagse versies van Kees Kraayenoord of Joke Buis). Ga hier wel tactisch mee om, je wil de gemeente niet overladen met allerlei nieuwe liederen.

* “Bijbels” is een lastiger begrip dan je denkt (lees bijv. hier). Per stroming zijn daar nog wel eens verschillen van mening over, laten we het er voor het gemak ophouden: Bijbels binnen jouw denominatie. Als je vindt dat jouw denominatie “onbijbelse” aspecten heeft, is er iets anders aan de hand ;-). Een tekst direct uit de Bijbel, zoals een Psalm of het Onze Vader biedt veel voordeel op dit gebied.

Advertentie