‘Hey! Het is oké’ ook in de kerk(dienst)?

Deze week is een nieuwe campagne gestart: ‘Hey! Het is oké’. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wil bereiken depressie bespreekbaar maken. Een goed idee, want het is niet iets waar je makkelijk over praat, zeker niet in een maatschappij waar alles leuk lijkt te moeten zijn en succes belangrijk is. Is depressie ook makkelijk bespreekbaar in de kerk? Is er aandacht voor in de kerkdienst?

Lastig bespreekbaar?

Nu heeft het ministerie onderzoek laten (zie het artikel voor de cijfers), dus ik ga af op mijn gutfeeling. Ik denk dat er in de kerk, en vooral in de diensten, weinig aandacht is voor depressie. Ik denk dat in de pastorale context of in een kring dit onderwerp wel besproken zal worden, maar hoeveel mensen spreek je na de dienst die aangeven depressief te zijn? Als je een gebroken been hebt is het niet zo moeilijk: mensen zien aan je dat er iets met je is. Depressie is niet altijd te zien. En juist door er mee door te blijven lopen (wat bij een depressie ook makkelijker gaat dan bij een gebroken been) wordt het probleem ook niet minder.

Er aan onder?

Ik heb enig idee hoe het is om depressief te zijn. Ik heb best wat meegemaakt (o.a. jarenlang gepest), en de laatste tijd ben ik dit intensiever aan het verwerken. Ik zou niet willen zeggen dat ik echt depressief ben geweest, maar herken die gevoelens van neerslachtigheid wel. Diep van binnen ben ik een optimist, ik zie altijd wel iets positiefs (uiteindelijk). Er zijn gewoon te veel mooie dingen om van te genieten in het leven. Maar ik hoor ook verhalen van mensen die er helemaal onderdoor gaan. Alleen nog maar thuis zijn, bijna niets meer ondernemen. Ze hebben er de kracht niet voor. Ik word verdrietig als ik dit soort schijnbaar hopeloze situaties hoor, en ben dankbaar voor wat ik heb.

In de Bijbel?

In de Bijbel komt depressie ook voor. In de klaagpsalmen gaat het er regelmatig over, er is zelfs een heel boek aan gewijd: klaagliederen. Omdat dit door Jeremia is geschreven kennen we nu ook het werkwoord “jeremiëren”. Terwijl in de meeste Psalmen het vaak uitloopt in een vertrouwen op God, is dat niet altijd zo. Psalm 88, 137 en het boek klaagliederen hebben niet bepaald een vrolijk einde. Het klinkt tegenstrijdig: maar dat is goed nieuws voor mensen die depressief zijn. De Bijbel is een boek dat deze gevoelens serieus neemt en er niet overheen walst met een ‘het komt wel goed’.

In de kerk?

Ik denk dat we daar ook iets mee moeten in de kerk. Pastoraal en in kringen, maar ook in de eredienst. Daar zien we elkaar immers allemaal. Als we daar een sfeer creëren waarin ruimte is voor álle emoties – inclusief depressie – zal het ook gemakkelijker zijn om er over te praten. Hoe dan? Het kan natuurlijk ter sprake worden gebracht in preken, genoemd worden in gebeden, misschien ook in het rijtje mensen dat ziek is, en ik denk ook in de liederen. Misschien zijn Psalm 88 en 137 wel erg zwaar, maar er zijn (steeds meer) liederen waarin pijn en verdriet worden benoemd (bijv. Opwekking 629).

 

Advertentie