Op naar Jeruzalem! (Over de opgangspsalmen)

Hoe kun je een lange reis aangenamer maken? Tegenwoordig hebben we smartphones bij ons, dvd-spelers in de auto of nemen we wat te lezen mee in de trein. Maar een van de dingen die weinig veranderd is sinds eeuwen is muziek. Met een autoradio of een koptelefoon op brengen we zo de tijd door onderweg naar onze bestemming, en soms wordt er ook meegezongen. Toen er nog een Tempel in Jeruzalem stond ondernamen de Joden met de hoogtijdagen ook de lange reis naar de Stad van David. En ook hierbij was muziek: de opgangs- of bedevaartspsalmen.

Pesach en Pasen

Een van die feesten, het belangrijkste feest durf ik wel te zeggen, was Pesach. Gevierd werd dat het volk Israël werd bevrijdt uit de slavernij in Egypte. Er werd een lam geofferd, ongezuurd brood gegeten en (later?) wijn bij gedronken (Ex 12:1-28). Het Pasen is daar sterk op gebaseerd. Jezus vierde het feest maar werd zelf ook het geslachte lam. Hij betrok de betekenis van het feest op zichzelf: hij was het lam, het ongezuurd brood verwijst naar zijn lichaam en de wijn naar zijn bloed. Hij geeft zijn volgelingen het brood te eten en de wijn te drinken tot zijn nagedachtenis. In plaats van steeds opnieuw een lam te offeren, heeft het offer nog eenmaal plaats gevonden: door Jezus (Mt 26:17-30, Mk 14:12-26, Lk 22:7-39, Jh 13:1-17:26).

Naar Jeruzalem

Vanuit het hele land kwamen de mensen naar Jeruzalem om daar het Pesach feest te vieren (vgl. Lk 2:41). Niet met de auto met een cd op of in de trein met de koptelefoon op: lopend. De muziek verzorgden ze zelf: de opgangs- of bedevaartspsalmen (het Engelse Songs of Ascent klinkt poëtischer). Dit zijn de Psalmen 120 tot en met 134. Letterlijk (vanuit de verschillende plaatsen waar men vandaan ging) en figuurlijk begint het onderaan: “Roep ik in mijn nood tot de HEER, hij geeft mij antwoord.” (120:1) en eindigt het boven, op de berg in Jeruzalem en met een zegenwens: “Moge uit Sion de HEER u ​zegenen, die hemel en aarde gemaakt heeft.” (134:3). Loop met mij mee:

• 120. Vanuit de nood roept de Psalmist tot de Heer om bevrijding van zijn vijanden.
• 121. De Psalmist verteld over zijn vertrouwen op de Heer, die op de bergen is (en men gaat ook naar de berg in Jeruzalem, naar de tempel van de Heer).
• 122. Een vrolijk lied over de gang naar Jeruzalem en een roep om vrede voor Jeruzalem.
• 123. Een roep om genade te midden van degenen die hen verachten.
• 124. De afhankelijkheid van God wordt beleden.
• 125. Als je op de Heer vertrouwt, sta je stevig.
• 126. De volken erkennen dat God het lot heeft gekeerd van Sion.
• 127. Wijze lessen van Salomo over afhankelijkheid van God.
• 128. Als je ontzag voor de Heer hebt, ben je gelukkig.
• 129. Oproep aan Israël die gekweld is, maar niet gebroken en de zegen krijgt.
• 130. De schreeuw vanuit de diept naar God, op wie Israëls hoop is.
• 131. Geen trots, hoogmoed, Israël moet hopen op de Heer.
• 132. Over het koningsgeslacht van David en de Nazaat die voor eeuwig zijn troon al bestijgen.
• 133. Het is goed om bij samen te zijn als familie, daar rust Gods zegen op.
• 134. Een gebed om zegen.

Omhoog, omlaag, omhoog

Kun je je voorstellen hoe zo’n reis verloopt, met het zingen van deze liederen? Alles zit er in: van de diepste diepten (120, 123, 130) tot aan de hoogste hoogten (122, 134). Vanuit een nederig positie (131) in afhankelijkheid van God (124). Als een rode draad loopt vertrouwen en hoop door deze liederen. Het is ook geen rechte lijn. Het begint onderaan (120), kijkt omhoog (121), er is vreugde (122). Maar misschien is de weg lang, en is er toch weer diep dal (130). Als je daaruit bent, bent, besef je je eigen kleinheid (131) en kun je zien waar het om gaat: de Koning (132) en rest alleen nog maar de zegen (134).

Zegen

 Wij gaan nog ongeveer een maand het paasfeest tegemoet (en nog twee weken lang voor het Joodse Pesach). Misschien dat je deze Psalmen weer eens kunt (her)lezen. Laat je meenemen door diepe dalen en grote hoogten. Waarschijnlijk herken je er ook het een en ander in en kom je ook uit bij de God en Zijn zegen!

Advertentie