Al jaren zie ik beelden op het journaal van Syrië en de laatste weken vooral de beelden van een verwoeste stad. Een stad waar ooit bijna 3 miljoen mensen woonden, waar meer mensen op de vlucht zijn dan de stad waarin ik woon. Een stad verdeeld in tweeën, waar in de ene helft het leven door lijkt te gaan terwijl de andere helft platgebombardeerd wordt. Machteloos voel ik me, hoe krijg ik dat onder woorden gebracht? Is er nog licht in de duisternis?
Soms is het net als de vrienden van Job goed om stil te zijn en mee te lijden. Maar als je dan spreekt, moet je de juiste woorden zeggen, iets waar de vrienden van Job jammerlijk in faalden. Ik ben bang dat ik het niet veel beter had gedaan. En wat kan ik zeggen tegen de mensen in die stad? Ik zit op nog geen twee dagen rijden van hen af. Als ik zou kunnen vliegen zal het misschien twee uur zijn (Google maps zegt dat er geen vluchten zijn). Als ik mensen hoor roepen in een journaal item “het westen laat ons in de steek” voel ik me aangesproken. Want wat doe ik? Vrij weinig. Af en toe een keer een gebed.
Als ik woorden wil spreken, welke woorden kan ik dan spreken? Waar vind ik die woorden? Onwillekeurig komen Psalm 9 en 10 in mij op. Waarschijnlijk vormen ze één Psalm (ze vormen samen een acrostichon en lopen thematisch in elkaar over en er zijn parallellen zoals het “sta op O Heer”). Zouden de mensen in Aleppo dit kunnen uitschreeuwen (10:1):
Waarom, HEER, bent u zo ver
en verbergt u zich in tijden van nood?
Zouden ze dit uitroepen over Assad (berijming Psalmen voor Nu)?
De slechterik schept op, zijn taal is zoet.
Hij liegt in uw gezicht, mijn God, hij scheldt u uit.
Hij kijkt omhoog en hij zegt arrogant:
‘Daarboven blijft het stil’,
want hij weet zeker dat u niet bestaat.En toch gaat het hem altijd voor de wind.
Hij weigert pertinent te luisteren naar u.
Wie met kritiek op hem komt maakt hij zwart.
Hij denkt: ‘Wie doet me wat?
Het gaat mij goed en na mij ook mijn kind.’Hij vloekt en liegt en onderdrukt,
deinst niet terug voor sluipmoord zelfs.
Nooit gaat er iets voor hem te ver.
Hij loert op de onschuldige
zoals een leeuw in hinderlaag.
Zijn prooi maakt echt geen schijn van kans.Hij kromt zijn rug en heel zijn lijf staat strak.
Dan slaat zijn sterke klauw de machteloze prooi.
Hij kijkt omhoog en hij zegt arrogant:
‘Daarboven blijft het stil.
God doet alsof zijn neus bloedt. Hij is blind.
Zouden de mensen in Aleppo dit in vertrouwen kunnen uitroepen (10:14)?
Toch ziet u de pijn en het verdriet,
u merkt het op en weegt het in uw hand.
Op u vertrouwen weerloze mensen,
de wezen, u komt hun te hulp.
En wordt de bede uit Psalm 9 (16, 17) waarheid?
De volken verdwijnen in de kuil die zij groeven,
hun voet raakt verstrikt in het net dat zij heimelijk spanden.
De HEER maakt zich bekend en doet recht,
door zijn hand komt de goddeloze ten val.
De Psalmen helpen mij om woorden te geven aan dit onrecht. En is dat ook geen lofprijs? Geen aanbidding? Ik dacht van wel! En, ze houden me ook een spiegel voor, niet altijd een mooi gezicht. Ik zit veilig in Nederland… En luister dan maar naar hoe Psalmen voor Nu deze Psalmen onder woorden gebracht en op muziek gezet heeft (wel als twee aparte nummers, ik begin met 10, veel meer in de ellende terwijl in 9 het vertrouwen veel meer doorklinkt). Laat je niet voor de gek houden door de rustige melodie waar Psalm 10 mee begint, de dreiging komt! En ik? Ik neem me voor meer te bidden voor Aleppo. En ander vuurhaarden in de wereld.
Gloria en Kyrie 