Ruimte voor ouderen in de eredienst

Is er ruimte voor ouderen in de kerk? Met alle steeds sneller gaande veranderingen in de kerk lijken de ouderen het onderspit te delven. Of is er wel ruimte? En eerlijk gezegd: als coördinator vind ik het ook lastig om hier een goede balans in te vinden. Maar dat geldt niet alleen voor de ouderen. De kerk is voor iedereen. Jong én oud!

Johannes de Heer

Het is alweer een aantal jaren geleden. Een van onze gemeenteleden op leeftijd is groot liefhebber van Johannes de Heer liederen, liederen die in onze gemeente jarenlang de boventoon hebben gevoerd. Langzaam maar zeker zijn deze vervangen door Opwekkingsliederen. Het orgel heeft jarenlang ongebruikt achter het podium gestaan, maar heeft inmiddels plaats geruimd voor handige opbergruimten. Dit gemeentelid probeer op allerlei manieren zijn stem te laten horen. Ik heb daarom een keer een gesprek met hem gevoerd, hoewel dit denk ik een goed gesprek was, kon ik hem niet beloven dat we weer veel Johannes de Heer zouden gaan zingen. Ze worden af en toe gezongen en ik ben van mening dat we de oude liederenschat niet uit het oog moeten verliezen (daarom heb ik ook dit soort liederen opgenomen in ons repertoire). Helaas was mijn gesprekspartner er niet tevreden mee, en ergens begrijp ik dat ook wel. Als ik me indenk dat we alleen nog maar Hillsong zouden zingen…

Ruimte

Een hele andere insteek hoorde ik van een voorganger van een van de gemeenten die ik voor mijn afstudeeronderzoek interviewde. Hij vertelde over een van de oudste gemeenteleden, een vrouw ver in de tachtig. Slecht ter been en ze kon niet meer elke week komen. Als ze er was genoot ze van jongere generaties, en kon ze accepteren dat de liederen niet meer haar liederen waren. En dat begrijp ik ook. Want als jongere generaties geen ruimte krijgen, is de kans ook groter dat je ze kwijt raakt.

Middenweg?

Is er een middenweg? Hoe ik de houding van de hierboven genoemde vrouw ook waardeer, ik vind het jammer dat er weinig of geen aandacht meer lijkt te zijn voor de liederen die zij kent. Maar blijven steken in het oude is ook niet de manier. Hoe kun je dit oplossen? Je kunt diensten per doelgroep doen. Ik ken gemeenten waar dit gebeurt. Het nadeel is wel dat de generaties elkaar minder ontmoeten. Je kunt de integrale aanpak gebruiken. Zowel ‘oude’ liederen als hedendaagse liederen. Dit is wel uitdagender. Hoe zorg je ervoor dat het geen lapwerk wordt? Dit vraagt misschien wat inventiviteit van de mensen die de dienst opzetten. Je kunt oudere liederen in een nieuw jasje steken (Kees Kraayenoord en Joke Buis hebben verschillende albums uitgebracht waar ze dit doen).

Nieuwe bestemming

Ik denk dat het óók belangrijk is om ouderen te betrekken bij de dienst. In mijn teams zitten ook een paar mensen die wat ouder zijn. En soms zegt iemand ruimte te willen geven aan de jongere generatie. Ik raad dat af, want we hebben beide nodig. Het moet geen feestje worden van jongeren of van de dertigers, veertigers etc. etc. Het jeugdige enthousiasme samen met bedeesde wijsheid van ouderen lijkt me een prima combinatie. Ik hoop dat we de balans een beetje kunnen vinden, ook al lijkt dat soms lastig. Soms moeten “oude” dingen een “nieuw” leven krijgen, zoals bijvoorbeeld de Witte Dame in Eindhoven (zie foto) waar vroeger gloeilampen werden gemaakt. Ze heeft een nieuwe bestemming gekregen met o.a. de bibliotheek en de Design Academy. Kunnen we ook nieuwe bestemmingen geven aan de oude liederen? Aan de rol die “ouderen” in de dienst hebben?