Christenen en seculiere cultuur, een toch wat lastige combinatie. Zeker als het gaat om popmuziek. Moeten we ons er verre van houden en in een veilige bubbel met christelijke muziek, films en boeken gaan zitten? Of is er geen enkel bezwaar, want alles is geoorloofd zegt Paulus toch? Of is er een tussenweg? Mijn kijk op zin en onzin over popmuziek.
Verdacht
Als tiener kreeg ik van mijn ouders zo’n Moria brochure: Wat u ook over popmuziek moet weten. Boodschap? Eigenlijk alle popmuziek is slecht. Kijk maar naar de bandnamen, albumcovers, teksten, sex, drugs. Er zijn verborgen satanische boodschappen (ofwel door backmasking of heel subtiel zoals in Hotel California van The Eagles). Ook zijn bepaalde muziekstijlen intrinsiek verkeerd door het gebruik van manieren om mensen te beinvloeden (bijv. door maatwisselingen of polyritmes). Toen ik het laatst nog eens doorlas (en ook deze) verbaasde ik me over de slechte argumentatie, het rammelende bronnen gebruiken en de goedgelovigheid in urban myths (bijv. Kiss = Knight In Satan’s Service, backmasking staat ter discussie). Dat betekent niet dat het allemaal onzin is, maar door zo ver door te schieten wordt afgedaan aan het punt.
De duivel
Twintig jaar later is dit geluid nog steeds te horen. Onlangs verschenen wat interessante artikelen op CIP over dit onderwerp. Zo blijkt dat de duivel spreekt door Jan Smit en Adèle. Jan Smit schrijft te hedonistisch in Het leven: je leeft maar één keer, geniet ervan (ik moest onwillekeurig aan Prediker 9 denken, hoewel het daar diepgang heeft en gericht is op God). Ik vond het gewoon niet al te hoogstaande poëzie waarin het huidige wereldbeeld wordt verkondigd. Wat er aan Adèle mis is werd me niet helemaal duidelijk, maar iemand reageerde met “muziek van Adele, zoals Skyfall, vind ik nare en sombere muziek. Het zal mij niet verbazen dat die muziek wel uit occulte bronnen komt.” De relatie naar en somber en occult grijp ik nog niet helemaal. Behalve dat dat nogal subjectief is, hoeft naar en somber niet direct occult te betekenen… Volgens mij probeert het lied gewoon de mysterieuze sfeer te vertolken die past bij een James Bond film (trouwens haar enige nummer die ik echt leuk vind 😉 ).
Refoweb
Ook op Refoweb vinden we dergelijke meningen. In antwoord op de vraag “is alle popmuziek verkeerd” wordt alle popmuziek eenvoudig over een kam geschoren: het gaat over “overspel, haat, moord, drugs, bandeloosheid, seks en andere wereldse elementen”. Daar moet gelijk mee gebroken worden en vergeving voor gevraagd worden. Zelfs christelijke muzikanten als Trinity moeten het ontgelden. Omdat ze er o.a. voor kiezen wat minder expliciet over hun geloof te zingen – “het is ijdelheid” – wordt hun geloof maar meteen in twijfel getrokken: “Ik hoop van ganser harte dat de jongens van Trinity komen tot een levende persoonlijke relatie met de levende God, door bekering tot Hem” Petje af voor de reactie van Trinity onder het stuk!
Wel in de wereld, niet van de wereld?
God schiep de wereld, en het was goed. Maar die wereld is niet meer goed door “het bederf van de zelfzucht, dat de wereld heeft aangetast.” (2 Pt 1:4b) We zien dan dat de wereld soms neutraal, maar vaak ook synoniem is voor alles wat slecht is. Zo zegt Jakobus: “weet u niet dat vriendschap met de wereld vijandschap met God betekent? Wie met de wereld bevriend wil zijn, maakt zich tot vijand van God” (Jk 4:4). Gelukkig liet God het daar niet bij, Hij “heeft in Christus de wereld met zich verzoend zonder de mensen hun overtredingen aan te rekenen.“(2 Kor 5:19). De wereld heeft nu geen waarde meer voor ons. “Want wij hebben in deze wereld niets meegebracht en kunnen er ook niets uit meenemen. Maar als wij voedsel en kleding hebben, moet dat genoeg zijn voor ons.” (1 Tim 6:7, 8) Johannes zegt het scherper: “Verlies uw hart niet aan de wereld of aan de dingen in de wereld! Als iemand de wereld liefheeft, woont de liefde van de Vader niet in hem. Want al wat in de wereld is, de hebzucht, de afgunst en het pronken met bezit, dat alles komt niet van de Vader maar van de wereld. En die wereld gaat voorbij met heel haar begeerlijkheid, maar wie de wil doet van God blijft in eeuwigheid.” (1 Jh 2:15-17). Dat heeft consequenties voor onze verhouding met de wereld zegt Jezus: “Maar jullie zijn niet van de wereld: Ik heb jullie uit de wereld uitgekozen, en daarom haat de wereld jullie.” (Jh 15:18, 19)
Is alles geoorloofd?
Je zou kunnen denken dat dit het dan is. Een sober leven, waarin iedereen ons haat omdat we niet volgens de normen van deze wereld leven en alles in de wereld vergankelijk is. Maar Paulus schrijft nog wat interessants:
‘Alles is geoorloofd.’ Ja, maar niet alles is heilzaam. ‘Alles mág.’ Ja, maar niet alles is opbouwend. Laat niemand zijn eigen voordeel zoeken maar dat van anderen. Alles wat in de vleeshal wordt verkocht mag u eten, zonder uit gewetensbezwaar navraag te doen. Want aan de Heer behoort de aarde en al wat zij bevat. Wanneer een ongelovige u uitnodigt en u besluit te gaan, eet dan gerust alles wat u wordt voorgezet, zonder uit gewetensbezwaar navraag te doen. Maar als iemand u zegt: ‘Dit is aan de goden gewijd vlees’, eet er dan niet van, ter wille van degene die u er opmerkzaam op maakte, en omwille van het geweten. Ik bedoel nu niet uw eigen geweten, maar dat van die ander. Want waarom zou ik mijn vrijheid onderwerpen aan het oordeel van andermans geweten? Als ik onder dankzegging iets gebruik, hoe kan iets waarvoor ik God dank zeg mij dan worden kwalijk genomen?
Of u dus eet of drinkt, of wat dan ook doet, doe alles tot eer van God. Geef geen aanstoot, noch aan Joden noch aan Grieken noch aan Gods kerk. Ook ik tracht allen zoveel mogelijk ter wille te zijn, en zoek niet mijn eigen voordeel, maar dat van anderen, opdat allen gered worden. (1 Kor 10:23-33)
Hoewel Paulus eerder schreef ons verre verre van afgoderij te houden (vs 14) is hij nuchter genoeg om te zien dat vlees gewoon vlees is. Ook al is het gewijd, het is van Gods aarde. Ik ben zo vrij hier principes uit te halen en in de context van muziek te plaatsen:
- Alles op de aarde is van God, dus ook muziek en het talent om dit te maken.
- We zijn vrij om te luisteren wat willen, maar niet alles is opbouwend.
- We hoeven daarover geen gewetensbezwaar te hebben, zolang we zelf niet bewust deelnemen aan afgoderij.
- Houd rekening met anderen, geef een aanstoot. Ook al heb je zelf geen gewetensbezwaren, houd rekening met anderen (luister het dan niet waar ze bij zijn).
- Dank God voor de mooie muziek die is gemaakt, luister tot Zijn eer. Als ergens niet voor de danken is – bijv. omdat het overduidelijk tegen God ingaat – luister het dan niet.
Alles in de wereld is vergankelijk, we kunnen het niet meenemen. En ‘geen vriendschap’ met de wereld hebben betekent niet dat we ons af moeten zonderen van alles wat seculier is, een veilige bubbel van christelijke muziek, boeken en films. Vijandschap met de wereld betekent volgens mij veel meer dat we op een (ethisch) andere manier leven, dat haaks staat op wereldse ideeën, dat wordt ons niet altijd in dank afgenomen.
Denk niet wit, denk niet zwart…
De wereld is niet eenvoudig in zwart en wit in te delen. Voor bepaalde zaken is dat overduidelijk, maar voor veel dingen ook niet. Waar ligt de grens? Als we alles in een systeem willen persen worden we al gauw wettisch. Kunnen we genieten van de talenten die God in christenen en niet-christenen heeft gelegd, als ze die talenten op goede manier gebruiken? Ook al zijn ze beïnvloed door de huidige cultuur? Kunnen we God er mee eren? Ik denk dat kan, niet altijd, maar vaak ook wel. Ik luister soms naar muziek, en denk ik: wauw God, wat geweldig dat deze muzikant zulke talenten heeft gekregen. Ik ben God dankbaar dat er zoveel mooie muziek is, dat het hele idee van muziek onuitputtelijk is: zoveel mogelijkheden met de tonen die er zijn, de ritmes die we kunnen maken… Wauw! En het is niet alleen de muzikale kunde: er zijn teksten die je echt aan het denken zetten. Bijvoorbeeld het nummer Resist van Rush: “You can surrender / Without a prayer / But never really pray / Pray without surrender” Ze begrijpen iets blijkbaar heel goed. Neal Morse – halverwege zijn muzikale carrière bekeerd – noemt dit ‘having caught a glimpse’: een glimp opvangen. Kunnen we door het woud van goede, slechte en middelmatige muziek die glimpen opvangen? En er dan van genieten en God voor danken?
Ik kan het niet laten om een van de mooiste nummers van The Last Ship hieronder te zetten. Dit is zo mooi. En wat heeft die zangeres een mooie stem!
Gloria en Kyrie 
En toen deed het reactieveld moeilijk op mijn ipad. Of ikzelf, het is laat en ik ben niet op mijn best 😉
Dit is iets waar ik vooral een aantal jaar terug veel mee bezig was. Dat zal jij denk ik ook wel herkennen: voor dit soort anti-popmuziek-mensen is ook alle metal verkeerd – christelijke metal bestaat niet, want (eigenlijk met dezelfde non-argumentatie als bij Skyfall van Adéle) het klinkt verkeerd. Maar metal is juist een van mijn favoriete muzieksoorten, en christelijke metal luisteren is als ik echt last heb van mijn chronische depressie juist een van de weinige manieren waarop ik me nog bezig kan houden met God groot maken. Zo heeft juist de muziek waar zij zich zo tegen afzetten me al heel vaak uit het duister getrokken.
Als ik heel eerlijk ben, denk ik dat het juist zo (ver-) oordelend en te kritisch zijn over welke muziek iemand luistert van de andere kant kan komen. Niet alleen om situaties zoals ik hierboven schrijf (als ik me er wat van had aangetrokken …), maar ook dat omkeren van muziek bijvoorbeeld. Ik herinner me nog steeds heel goed hoe de leiding bij een vervolg-Alphacursus zat te vertellen over een site waar je digitaal liedjes terug kon laten draaien, en echt zo’n beetje alle seculiere popmuziek had wel een boodschap. Volgens hen was dat ‘seculier’ wat voor die boodschap zorgde, maar naar de bron, naar de site, waren ze totaal niet kritisch. Ik vond dat heel eng eigenlijk.
LikeGeliked door 1 persoon
krotekokers! wegwezen! uit mijn ogen!
LikeLike
Je kunt dezelfde kritiek hebben op tal van klassieke componisten en waarschijnlijk zijn er in iedere muziekstijl wel mensen te vinden, waarop die kritiek van toepassing is. Dus: selectieve verontwaardiging.
LikeLike
Overigens, de christelijke rockband Petra heeft in de tijd dat er zo veel over ‘backward masking’ gesproken en geschreven werd, een stukje tekst achteruit gezet aan het eind van een nummer. Als je het terug draait is het: “What are you looking for the devil if you ought to be looking for the light?”
LikeGeliked door 1 persoon
Ik heb het stuk op Refoweb over Trinity nog even gelezen. Ik vind het jammer dat één specifieke band hier wordt gewogen (en kennelijk te licht bevonden), met daarbij ook nog een oordeel over de diepte van hun geloof. Tegelijk staat er wel een aantal dingen in, die ik ook herken als ik ze even los maak van Trinity (die ik overigens niet goed ken, dus waarover ik geen mening heb):
“Er ligt een probleem onder dat speelt in een groter deel van de evangelische en gereformeerde wereld: geloof zonder bekering, vergeving zonder berouw, redding zonder wedergeboorte, verwachting zonder gehoorzaamheid, opstanding zonder oordeel. Godsdienst vervalt tot een vorm van entertainment en een middel tot een persoonlijk welbevinden.”
Dat zie ik zelf ook. Er is een beweging in de kerk van vandaag richting entertainment in plaats van serieus God zoeken.
LikeGeliked door 1 persoon
Die beroemdheden zijn veelal transgenders. Adèle, Madonna, Sting. Hun stem klinkt daardoor vaak ook raar, zoals Adèle met z’n overslaande stem, Don Celine met z’n knauwstem en Mandonna met z’n babystem. Die omkering van genders is onderdeel van satanische cult en onderdeel van hun cultuur. Kinderen worden vanaf jonge leeftijd geconditioneerd. Vaak komt er ook kindermisbruik aan te pas. Sommigen, zoals Michael Jackson, hebben afstand genomen van dat wereldje en zijn ogenschijnlijk een tragische dood gestorven maar schijnt bedriegt.
Genderverwarring bij kinderen van nu is natuurlijk een ander verhaal omdat ze zich niet thuis voelen in hun lichaam. Ben overigens geen voorstander van ombouwen.
LikeLike
Ik snap niet zo goed waar jouw punt vandaan komt.
Ten eerste: Adéle, Madonna en Sting transgender? Wil je nu beweren dat de eerste twee eigenlijk man zijn en omgebouwd naar vrouw en Sting andersom? Waar haal je dat vandaan? Dat hun stem “raar” klinkt is ook maar ‘in the eye of the beholder’ en zegt toch echt niets over wel of niet transgender zijn.
Ten tweede: dit stuk gaat over popmuziek en niet over gender. Wat je daar van vindt is jouw zaak, maar het slaat als een tang op een varken om daar hier een relaas over te houden… Een discussie over de inhoud is van harte welkom, maar er andere zaken bij de haren slepen vertroebelt de discussie, zeker als er ongefundeerde uitspraken over satanische cults worden gedaan.
LikeLike