Deze maand is het de ‘maand van de spiritualiteit‘. Ik merk er eerlijk gezegd niet zo veel van. Ben Tiggelaar sprak afgelopen zaterdag in onze stadsbibliotheek, waar ik met mijn driejarige dochter was (en dus niet even rustig kon luisteren). Spiritualiteit is in mijn ogen een nogal breed begrip, een containerbegrip waar eigenlijk alles onder gehangen wordt wat maar een beetje neigt naar iets religieus en/of bovennatuurlijks. Zelf ben ik ook ‘spiritueel’, maar wel specifiek in een christelijke betekenis: ik heb namelijk de Heilige Geest (spiritus = geest). En die is volgens mij ook in onze eredienst. Een eredienst is dus bij uitstek spiritueel. Toch?
Vlak nadat Jezus opgenomen was in de hemel gebeurde er iets bijzonders. Zijn volgelingen kwamen samen, maar waren nog klein in getal (in Hd 1:15 wordt gesproken over 120 mensen). Maar dan komt de Heilige Geest, op pinksterdag. Er gebeuren bijzonder dingen: vlammen op hoofden, mensen spreken opeens andere talen. Drieduizend mensen komen tot geloof. Als dat geen spiritualiteit is…
Nu heeft de kerk soms de naam saai te zijn. Met de zogenaamde streeptheologie zijn de bijzondere gaven van de Geest weggeredeneerd: God genas alleen toen en toen, enzovoorts. Hoewel daar in de zijlijn wel wat ruimte voor geweest is, is pas na de opkomst van de pinksterbeweging hier weer meer aandacht voor. Allesbehalve saai. Misschien schoot het soms wel door, maar behoudender kerken konden er niet omheen: de Geest werkt nog steeds.
Maar wat ‘doet’ de Geest dan bij ons in de eredienst? Het is misschien niet altijd zo spectaculair als op die eerste pinksterdag. Maar ik geloof dat al het goede dat we doen, we kunnen doen dankzij de gaven die we van God krijgen. Jezus is niet lijfelijk in ons midden, maar door Zijn Geest, de trooster wel. Alles wat we doen zou dus door de Geest moeten zijn. Niet ons eigen werk.
In veel gemeenten wordt in mindere of meerdere mate nagedacht over de eredienst. Dat varieert van een spreker die pas in de auto bedenkt waar hij over gaat preken tot een uitgebreide voorbereiding maanden van te voren. Het eerste klinkt geestelijker, want iemand laat zich helemaal leiden. Maar dat is in mijn ogen een drogredenering. Alsof Gods Geest niet in de voorbereiding zou kunnen werken. En als Gods Geest echt iets anders in petto heeft voor de zondag, en er is openheid voor, gebeurt dat ook echt wel.
De Geest leidt ons, en wij zouden ons moeten laten leiden. Het soms lastig om verschil te maken tussen wat van de Geest is, en wat van ons. En de Geest zal ook gebruik maken van wie wij zijn. Als we ons in gebed richten op God, open staan voor de Geest en kritisch blijven over waarom we doen wat we doen, komen we denk ik al een heel eind. Om het maar anders te formuleren: dan zijn we volgens mij spiritueel. En dan is de dienst ook spiritueel. Geleid door de Geest. Dan gebeuren er bijzondere dingen. Veranderen mensen, maar vooral: aanbidden mensen God. Daar gaat het tenminste om in de eredienst. Ons leven.
Hoe “spiritueel” ben jij? Sta jij open voor de Geest? Of worstel jij net als ik met wat van mij en van de Geest is?
Gloria en Kyrie 
Mooi geschreven! Ik las net ergens dat één van van die functies van de Heilige Geest is, dat Hij ons in staat stelt om het Woord (thuis of in de kerk ) te begrijpen en te interpreteren. Zoals Jezus zei: “De Geest van de waarheid zal jullie, wanneer hij komt, de weg wijzen naar de volle waarheid”. Ik vind dat zo geweldig!
Er zijn tijden dat ik me niet of minder open stel voor de Geest. Omdat ik down ben, omdat er iets gewoon niet lekker loopt of omdat ik te druk bezig ben met deadlines te halen. Maar ik ben er van overtuigd dat de Geest dan ook in me werkt. Wat één van de dingen die Hij doet is “obstakels verwijderen en weer tot Christus leiden”.
LikeGeliked door 1 persoon