De Bijbel over muziek: Het Nieuwe Testament

In het Nieuwe Testament vinden we minder over muziek. De nadruk ligt vooral op de geschiedenis van Jezus, de eerste gemeenten en het onderwijs aan deze gemeenten. Toch wordt wel het nodige gezegd over muziek, en vinden we soms een lied. Zo lezen we dat Jezus en zijn discipelen een lofzang hebben gezongen nadat zij het pesachmaal genuttigd hadden en moet Lukas een aantal lofzangen.

Jezus
Opvallend is dat Jezus het eigenlijk niet over muziek heeft. Hij is immer de Zoon van David (zie bijv. Mt 21:9, 15), en als iemand in de Bijbel muzikaal is, dan is het David. We lezen maar één keer dat Jezus gezongen heeft. In Matteus 26:30 lezen we dat Hij en de discipelen na het pesachmaal “de lofzang hadden gezongen”. Het was gewoonte dat de Psalmen 113 tot en met 118 werden gezongen. Dit zijn dan ook waarschijnlijk de laatste liederen die Jezus gezongen heeft.

Lofzangen
Vooral in het evangelie van Lukas vinden we een aantal lofzangen:

• Lofzang van Maria (Lk 1:46-55)
• Lofzang van Zacharias (Lk 1:67-79)
• Het ere aan God van de engelen (Lk 2:14)

Opvallend aan de lofzangen is de overeenkomst met bijvoorbeeld het lied van Hannah, de moeder van Samuel. De lijn met het Oude Testament blijft bestaan (ik zou willen zeggen dat er eigenlijk geen “breuk” is tussen deze delen).

Handelingen
Bijzonder is ook de beschrijving van Paulus en Silas in de gevangenis in Filippi. Daar vindt een aardschok plaats na het zingen van lofliederen door Paulus en Silas (Hd 16:25, 26). Van der Poll (in Samen in de naam van Jezus) vraagt zich af of Paulus en Silas hierbij aan de geschiedenis van Jericho dachten, of misschien wel aan Psalm 42:9: “zingen in de nacht”. Volgens Glenn Pemberton (in Hurting with God) hoeft het zingen van lofliederen niet te betekenen dat ze geen klaagpsalmen zongen, wat wel paste bij de situatie. Lofliederen is een pars pro toto voor alle soorten liederen.

De brieven
In de brieven vinden we weinig over muziek. Sommige teksten zijn mogelijk oude liederen (zoals Fp 2:6-11). Belangrijk zijn ook de parallelle teksten in Ef 5:19 en Col 3:16: “zing met elkaar psalmen, hymnen en liederen die de Geest u ingeeft. Zing en jubel met heel uw hart voor de Heer” en “zing met heel uw hart psalmen en hymnen voor God en liederen die de Geest u vol genade ingeeft”. Romeinen 15:9 heeft het over psalm- of lofzingen (hier wordt 2 Sm 22:5 en Ps 18:50 geciteerd) net als 1 Korinthe 14:15. In Jakobus wordt gesproken over zingen als je “goedsmoeds” bent.

Openbaring
In Openbaring vinden we ook het een en ander over muziek. Er wordt verschillende keren in de hemel gezongen, door mensen en engelen, om te aanbidden  (Op 5:9, 14:3 en 14:3). Bijzonder is ook dat het laatste lied dat genoemd wordt in Openbaring verwijst naar het eerste lied van in de Bijbel. Openbaring 15:3-4 heeft het over het Lied van Mozes en het lied van het lam, waarbij de tekst in verkorte vorm verwijst naar Exodus 15:1-18. Hiermee is de cirkel als het ware rond!

Diversiteit
Het beeld wat het Nieuwe Testament geeft is misschien niet zo gedetailleerd als het Oude Testament soms is, maar ook hier vinden we diversiteit. Het is belangrijk te herkennen dat Paulus oproept om verschillende soorten liederen te zingen. Niet alleen maar psalmen, of alleen maar hymnen of alleen maar liederen die de Geest ingeeft, maar alle drie. Met psalmen doelt Paulus niet noodzakelijkerwijs op de Psalmen in het Oude Testament, maar hij zal deze ongetwijfeld ook in gedachten hebben gehad.

Aanbidding en lijden
Juist in de laatste boek vinden we geweldige aanbidding. Het beeld zou kunnen ontstaan dat we genoeg hebben aan deze aanbidding. De continue aanbidding van het Lam en God in de prachtige woorden die we hier vinden. Maar ook hier zien we een keerzijde. Het boek staat ook vol met oordeel. Tekenend is de roep van de vervolgden onder het altaar in Op 6:9-11: “‘Hoe lang nog, heilige en waarachtige heerser, zult U het oordeel uitstellen en ons bloed niet wreken op de bewoners van de aarde?” Er is dus ook hier ruimte voor de klacht (vgl. Ps 13). En ook al hebben we in het westen zelf weinig te maken met vervolging, wij worden ook opgeroepen te lijden met hen die lijden.

Doorgaande lijn
De lijn van het Oude Testament wordt dus zeker niet losgelaten. De openbaring van Jezus Christus als Messias geeft wel een nieuwe dimensie. In het Nieuwe Testament wordt het Psalmenboek het meest geciteerd, en regelmatig wordt ook de persoon van Jezus Christus hierin herkent: Hij is de vervulling van de profetieën! We zien het doortrekken van de lijn van het Oude Testament ook heel sterk in de verwijzing naar het Lied van Mozes in Openbaring 15:3-4, en ook hier wordt Jezus Christus – het Lam – duidelijk benoemd.

Lees hier het eerste deel over het Oude Testament en hier het tweede deel over Hebreeuwse poëzie.

Advertentie