Cursus Muziek in de Gemeente

In november heb ik in mijn gemeente een cursus Muziek in de gemeente gegeven. In deze cursus heb ik vanuit een aantal benadering muziek in de gemeente behandeld. Met een groepje van tien mensen,heb ik een goede tijd gehad. Het was ook pittig, vooral omdat ik de neiging heb alles  te willen behandelen. Wat natuurlijk onmogelijk is een paar avonden…

De eerste avond heb ik de Bijbel behandeld. Wat zegt het Oude Testament over muziek? Verschillende zaken kwamen voorbij. Jubal, de eerste instrumentenmaker, verschillende liederen die we verspreid over het OT vinden. En de Psalmen natuurlijk. We hebben ingezoomd op de specifieke poetische eigenschappen van de Hebreeuwse literatuur. En welke instrumenten we tegenkomen in de Bijbel.

De tweede avond ben ik verder gegaan met het Nieuwe Testament. Ook hier vinden we enkele liederen (ik merk ook maar even op dat het laatst lied in Openbaring 15 verwijst naar het eerste lied in de Bijbel, het Lied van Mozes in Exodus 15), maar ook een aantal relevante uitspraken over muziek die we uitgebreider behandeld hebben. Vooral de teksten van Paulus over het zingen van psalmen, gezangen en liederen die de Geest ingeeft hebben we uitgebreid besproken (…)

Deze avond ben ik ook met zevenmijlslaarzen door de kerkgeschiedenis heen gestapt. Welke geschiedenis heeft de muziek die we in de kerk zingen de afgelopen 2000 jaar doorgemaakt? Ook heb ik ingezoomd op de gescheidenis van de evangelische beweging en de ontwikkelingen die daar nu zijn.

Op de derde avond hebben we nagedacht over aanbidding. Wat is aanbidding nu eigenlijk? In het kort: aanbidding is veel meer dan ’s zondags liederen zingen voor God. Het zou moeten doorwerken in heel ons leven. Toch is samen zingen een geweldige manier om God te aanbidden. Deze avond hebben we dan ook samen gezongen – ook liederen die de Geest ons ingaf!

Tijdens de laatste avond heb ik alle lijnen samen laten komen, aangevuld met een kritische benadering van de muziek de we in evangelische gemeenten vooral zingen. Welke kaders kunnen we aanrijken om te komen tot een gezond menu? Ik heb vijf kaders behandeld:

1. Bijbels: muziek moet getoetst kunnen worden aan de Bijbel. Dat betekent dat we recht doen aan de héle Bijbel, en niet selectief teksten toepassen die het beste bij onze visie passen. De Psalmen (in zijn geheel) zijn m.i. een goed uitgangspunt om onze liederen aan te spiegelen.

2. Hedendaags: muziek moet aansluiten bij onze samenleving, willen we als kerk aansprekend zijn. We hoeven op dit punt geen onnodige drempels op te werpen. De inhoud kan soms lastig zijn – ons geloof staat soms haaks op wat nu algemeen geaccepteerd is – de vorm hoeft dat niet te zijn.

3. In contact met verleden en de wereld om ons heen: we moeten niet uit het oog verliezen dat we deel uit maken van een lange (kerk)geschiedenis, en dat onze wereld niet ophoudt bij de kerkmuren. Ook onze muziek moet dat aspect terug laten komen (door “gouwe ouwen” te zingen, liederen over sociale gerechtigheid).

4. Muzikaal verantwoord: liederen moeten goed zingbaar zijn door de gemeente. Soms zijn liederen best lastig. Maar eenvoudig is iets anders als simplistisch. Dat geldt overigens zowel voor tekst als muziek.

5. Met heel je hart, ziel, verstand en kracht: onze emoties (hart) zijn er bij betrokken. Ons wezen, wie we zijn (ziel) doet mee. Maar ook ons verstand: God gaat boven onze gevoelens uit. Soms moeten we ook “leren” in een lied. Belijden wat we geloven. Maar ook ons lichaam, onze kracht, is er bij betrokken: klappen we, dansen we?

Er is nog veel meer te zeggen! Nu heb ik deze cursus voor het eerst gegeven. De tekst is uitgewerkt, maar eigenlijk nog steeds “under construction”. In het voorjaar ga ik de cursus nog een keer geven, specifiek voor de muziekgroep. En wie weet later op andere plekken. En ik weer bij blijven schaven. Kern is dat ik het geweldig vind om na te denken over de muziek die we zingen, en dit te delen met anderen!

Advertentie